Tenkis Davası
Tenkis Davası
Tenkis Davası Miras Hukuku alanına giren bir dava türüdür. Mirasta denkleştirme davası olarak da anılır. Şayet miras bırakanın sağlığında bazı mirasçılardan mal kaçırmak için yaptığı hukuki işlemlerin olduğu düşünülüyorsa bu dava açılarak hak elde edilebilir. Niteliği gereği bu dava ancak miras bırakan öldükten sonra açılabilir.
Tenkis Davası Nedir?
Tenkis davası, saklı pay sahibi mirasçılar tarafından miras bırakanın ölümünden sonra açılarak bu paylarını elde edebilecekleri bir davadır. Saklı paydan kasıt, mirasçıların paylarına düşen payın miras bırakanın müdahale edemeyeceği kısmıdır. Kimlerin saklı pay sahibi olduğu kanunda düzenlenmiştir. Bunlar;
- Ölenin alt soyu: Bu kategoride miras bırakanın çocukları, torunları, torunlarının çocukları ve evlat edindiği kişiler yer alır.
- Ölenin anne ve babası
- Sağ kalan eştir.
Eğer miras bırakan kendi malları üzerinde sayılan kategorilerdeki mirasçıların saklı paylarına tecavüz edecek derecede tasarrufta bulunmuşsa tenkis davasıyla bu tasarruflar hükümsüz kılınabilir.
Tenkis Davası Zamanaşımı
Saklı pay sahibi mirasçıların mirasta tenkis davası açabilmeleri için öncelikle bu tecavüzü öğrenmeleri gerekir. Bu nedenle dava açma süresi öğrenmeden itibaren başlar.
Miras bırakan öldükten sonraki dönemde hak ihlaline neden olan tasarrufun öğrenildiği tarihten itibaren bir yıl içinde dava açılabilir. Vasiyetnameler hakkında açılacak davalar ise mirasın açılmasından itibaren on yıl içinde açılabilir. Mirasın açıldığı tarih olarak vasiyetnamenin Sulh Hukuk Mahkemesi hakimi tarafından mirasçılar önünde açıldığı tarih kabul edilir.
Miras Tenkis Davası
Uygulamada denkleştirme davası olarak da anılan tenkis davası, miras bırakanın saklı paylara tecavüz ederek yaptırdığı hukuki işlemle kazandırma yaptığı kişilere karşı açılır. Davalılar diğer mirasçı ya da mirasçılardan olabileceği gibi üçüncü kişiler de olabilir. Eğer kazandırma yapılan kişi ölmüşse dava onun mirasçılarına karşı açılır. Miras hukuku tenkis konusunda hangi işlemlerin öncelikli olduğunu düzenlemiştir.
Tenkis Davaları Asliye Hukuk Mahkemelerinin görev alanına girer. Dolayısıyla bu mahkemelerde dava açılmalıdır. Başka bir mahkemede açılan davalar her aşamada görevsizlik nedeniyle reddedilebilir.
Muris Muvazaası ve Tenkis Davası
Tenkis Davası, murisin diğer mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yaptığı muvazaalı işlemlerden zarar gören mirasçıların saklı paylarını elde edebilmeleri için kanunda düzenlenmiş bir yol olarak da karşımıza çıkar.
Muvazaanın anlamı tarafların gerçek iradelerini saklayacak şekilde üçüncü kişileri aldatmak amacıyla işlem yapmasıdır. Örneğin esasen hibe olarak bir kişiye devredilen malın satışının yapıldığı gösterilir. Miras bırakan mirasçılarından biriyle ya da üçüncü bir kişi ile anlaşarak diğer mirasçıları kandırmak amacıyla hibe işlemini tapuda satış göstermişse muvazaalı işlem söz konusudur. Burada mirasçıları miras hakkından mahrum etmeye yönelik bir irade vardır.
Miras bırakanın muvazaalı işlemlerinden zarar gören mirasçılar tenkis davası ile tapu iptali ve tescili davalarını açabilir. Hakim bu davada;
- Görünüşte bir işlem,
- Muvazaa anlaşması,
- Mirasçıları aldatma amacı,
- Gizli bir sözleşme.
Olup olmadığına bakarak karar verecektir.
