Vasiyet Hukuku
Vasiyet Hukuku
Yazılı veya sözlü bir beyanla miras bırakanın son isteklerini ve mal paylaşımını düzenleyen ifadeye vasiyetname denir. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen vasiyet davası ölüme bağlı bir tasarruftur. Bu belge sayesinde miras bırakan kişi terekesine özgürce yön verebilir ve dilediği kişileri mirasçı olarak arayabilir. 15 yaşını geçmiş ve ayırt etme gücü olan herkes vasiyetname düzenleyebilir. Vasiyetnamenin sözlü ya da yazılı olması hukuki açıdan farklılık arz etmez. Fakat miras bırakan kişinin sınırsız tasarruf hakkı bulunmuyor. Kendisine karşı ağır suç işleyen veya aile hukukundan doğan yükümlülükleri yerine getirmeyen saklı paylı mirasçıları dışındaki mirasçıları terekeden mahrum edemiyor.
Vasiyetnamenin Tenfizi
Vasiyetnamenin düzenlenmesi için yapılması gereken hukuki işlemler vasiyetnamenin tenfizini oluşturuyor. Hükmü uygulanabilir bir hale getirmek yani yerine getirmek demektir. Vasiyetnamenin tenfizi davası ile birlikte karar kesinleşirse atanmış veya kanuni mirasçılara veraset belgesi veriliyor. Mirasçı olduğunu öğrenen kişi vakit kaybetmeden vasiyeti tenfiz davası açması gerekiyor. Bu davada hak düşürücü süre 10 yıldır. 10 yılın sonunda eğer dava açılmamışsa kişi dava açma hakkını kaybediyor.
Vasiyetnamenin İptali
Vasiyetname iptali davası belirli şartları taşımayan vasiyetnameler için geçerlidir. Ölen kişinin son istekleri hukuki olarak üstün görülüyor. Fakat vasiyetnamenin kendiliğinden geçersiz olacağı bazı haller vardır.
- maddede düzenlenen vasiyetnamenin iptali davası için zorunlu tutulan haller şu şekildedir:
- Vasiyetname kanunda öngörülen şekillere aykırı yapılmışsa,
- Hukuka ve ahlaka aykırı içerik, koşullar ve yüklemeler bulunduruyorsa,
- Zorlama, korkutma, yanılma veya aldatma sonucu yapılmışsa,
- Miras bırakan kişinin tasarruf ehliyeti yoksa,
Bu şartlar vasiyetnamede mevcutsa iptal davası açılabilir. Bu hallerin varlığı tamamen ya da kısmen vasiyet iptalini getirebiliyor. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olduğu bu dava için miras bırakanın en son yerleşim yerinde olan mahkemeler yetkilidir.
Vasiyette Mal Paylaşımı
Miras bırakan hukuki adıyla muris, mirasçı olarak atayacağı kişilerde özgür olsa da bütün mal varlığı üzerinde tasarrufta bulunamaz. Saklı pay mirasçılarının mal paylaşımında tasarruf nisabı bulunuyor. Saklı pay mirasçılarının pay oranları Medeni Kanunda belirtilmiştir. Vasiyetnamenin olmadığı durumlarda mal paylaşımı yasal mirasçılarla yapılırken, vasiyette yer alan murisin istekleri göz ardı edilmez. Muris dilediği kişiyi mirasçı olarak vasiyetnamede belirtebilir. İrade mirasçı olan bu kişilere verilecek olan mal, saklı pay mirasçılarının haklarını zedelememelidir. İrade mirasçısı vasiyet edilen miras payını alır. Kalan kısım yasal mirasçılara dağıtılır.
Vasiyetnameye İtiraz
Medeni Kanunun 598. maddesinde bir ay içerisinde vasiyetnameye itiraz edebiliyor. Otuz gün boyunca itiraz yapılmaz ise veraset ilamı veriliyor. Burada dikkat edilmesi gereken husus vasiyetnamenin taşıması gereken hallerden en az birini bulundurmamasıdır. Eğer vasiyetname hukuki zemine uygun hazırlanmadıysa Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak itiraz edilebilir. Vasiyetnameye itiraz edilmesi gereken koşulları taşıyıp taşımadığını inceleme olanağı sağlar. Eğer iptali isteniyorsa vasiyetin iptali davası açmak gerekiyor.
